Lý thuyết thị trường hiệu quả là một trong những lý thuyết tài chính chính thống làm nền tảng cho nhiều mảng đầu tư khác nhau trong lĩnh vực tài chính. Với sự tăng trưởng ngày càng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán, lý thuyết này càng chứng minh sức lan tỏa mạnh mẽ của nó hơn bất kỳ lý thuyết nào khác, khiến nhiều chuyên gia nghiên cứu về chứng khoán phải kinh ngạc.
Giả thuyết thị trường hiệu quả là một lý thuyết tài chính rất hợp lý và mang lại nhiều ý nghĩa lớn. Tuy nhiên, đối với một số người dùng, lý thuyết này có thể không có tính ứng dụng trong thị trường thực và tính thực tiễn của nó không cao cho lắm. Do đó, lý thuyết này vẫn khá mới mẻ với phần lớn người dùng trên thị trường chứng khoán. Vậy lý thuyết thị trường hiệu quả là gì? Làm thế nào để giả thuyết này có thể được đưa ra thị trường và điều gì cần được xem xét khi thực sự sử dụng nó? Bài viết hôm nay của Sài Gòn Chứng Khoán sẽ giúp người dùng tìm hiểu thêm về các giả thuyết thị trường hiệu quả, đặc biệt là trong thị trường chứng khoán.
Mục lục
Lý thuyết thị trường hiệu quả là gì?
Giả thuyết thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis) đề cập đến vấn đề thị trường là công bằng, tất cả thông tin đều được thể hiện trong giá cả và mọi người đều có quyền tiếp cận bình đẳng. Sự thay đổi của giá cả không những không tuân theo quy luật bất biến của lý thuyết này mà còn xảy ra hoàn toàn ngẫu nhiên. Theo các nhà thống kê, hiện tượng này được gọi là quy luật ngẫu nhiên; mâu thuẫn với quan điểm cho rằng thị trường vận động theo chu kỳ và lặp đi lặp lại.
Người dùng có thể tìm thấy các ước tính hoặc thông số kỹ thuật với các công thức tính toán dựa trên các trường hợp tốt nhất có thể. Trong đó, đánh giá hợp lý về tình trạng tối ưu là người dùng có thể tính toán các thông số kỹ thuật trên dựa trên nền tảng đã được trang bị để đưa ra các dữ liệu thị trường.
Lịch sử hình thành
Sau cuộc Đại suy thoái, các nhà kinh tế tại Đại học Chicago đã phát triển lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) vào những năm 1970. Điều này làm nổi bật vai trò chính của thị trường tài chính không bị kiểm soát bởi tính hiệu quả của việc phân bổ vốn.
Giả thuyết này đã được các nhà kinh tế; chính trị gia và các nhà hoạch định chính sách phê duyệt. Nó tạo nên xu hướng tự do hóa thị trường tài chính thế giới và chấm dứt ý kiến cho rằng cần có các quy định nghiêm ngặt đối với thị trường tài chính. Thị trường đã trở nên tự do như một ngọn lửa trong một căn bếp được giám sát bởi các cơ quan quản lý tài chính có thẩm quyền.
Đặc trưng
Giả thuyết này đã được nhiều nhà nghiên cứu kinh tế tìm hiểu và xác lập từ những năm 1950. Mỗi người dùng đều có bằng chứng của riêng mình để duy trì quan điểm; và đưa ra đánh giá của riêng mình về cách thị trường được coi là hiệu quả.
Dựa trên cơ sở này; khái niệm đầu tiên về thị trường hiệu quả được Kendall đưa ra vào năm 1953. Giờ đây, sau khi điều tra các chỉ số chứng khoán trên thị trường hàng hóa của Anh và Mỹ; ông đã tìm ra chu kỳ giá cả. Chu kỳ này không phải là duy nhất, nó liên tục hơn và tạo cơ sở cho quan niệm; và định nghĩa của ông về một thị trường hiệu quả. Kendall đã nói rằng thị trường mà giá phản ánh dữ liệu luôn có sẵn được gọi là thị trường hiệu quả.
Sau đó, nhiều chuyên gia đã đưa ra các định nghĩa chính xác hơn về thị trường hiệu quả. Và cho đến nay, nó vẫn thể hiện được bản chất và đặc trưng của thị trường.
Nội dung giả thuyết thị trường hiệu quả
Theo giả thuyết thị trường hiệu quả; cổ phiếu luôn được giao dịch với giá trị hợp lý trên các sàn giao dịch. Vì vậy, người dùng không thể bán cổ phiếu với giá quá cao hoặc mua cổ phiếu bị định giá quá thấp.
Đối với các nhà thống kê, quy luật ngẫu nhiên của lý thuyết thị trường hiệu quả cho rằng; các biến động giá trong tương lai là ngẫu nhiên 100% với giá trị cơ bản của chúng.
Chẳng hạn như cổ phiếu ban đầu được định giá là 10 đô la; nhưng cũng có thể tăng hoặc giảm trong tương lai. Nếu nó tăng lên 11 đô la; thì việc tăng hoặc giảm giá sẽ có cùng xác suất ở lần thay đổi giá tiếp theo. Hàm ý của quan điểm cho rằng giá thị trường chứng khoán tuân theo quy luật ngẫu nhiên; có nghĩa là sự thay đổi của giá cả là độc lập với nhau.
Có thể bạn quan tâm: Hiệu ứng FOMO là gì? Làm sao để biến hiệu ứng JOMO thành FOMO?
Phân loại lý thuyết thị trường hiệu quả
Vì lý thuyết này được tạo ra dành riêng cho thị trường chứng khoán; phân tích này bao gồm giá cổ phiếu. Lý thuyết này có thể được chia thành ba cấp độ, hiệu quả thấp; hiệu quả trung bình và hiệu quả cao, tùy thuộc vào mức độ hoạt động. Mặc dù vậy, người dùng cần phải phân biệt biết phân biệt chúng với nhau. Đó là vì hiệu ứng vừa phải và mạnh có thể gộp lại thành một.
- Thị trường hiệu quả thấp: giả thuyết này chỉ ra rằng toàn bộ các biến động giá cổ phiếu trong lịch sử đều được thể hiện trong giá cổ phiếu hiện tại. Tức là mọi người đều biết cả hai diễn biến này thông qua giá cổ phiếu hiện tại. Vì vậy, họ có thể sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật để tạo ra lợi thế giao dịch cho chính mình.
- Thị trường hiệu quả cao: giả thuyết này giả định rằng toàn bộ thông tin công khai và cá nhân; được thể hiện bằng giá hiện tại ngoài giá quá khứ được phản ánh trong hiện tại. Bạn có thể hiểu là cả phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản đều không thể được sử dụng để tạo ra lợi ích giao dịch.
Tính thực tiễn của lý thuyết thị trường hiệu quả
Lý thuyết này nói rằng việc sử dụng phân tích cơ bản và kỹ thuật không mang lại lợi thế cho người dùng. Mặc dù vậy, có rất nhiều người dùng đã sử dụng các cách thức này để phân tích; thu lợi nhuận và đạt được hiệu quả như mong đợi.
Không có hiệu quả
Một ví dụ kinh điển là người dùng huyền thoại Warren Buffett; người đã phá vỡ lý thuyết thị trường hiệu quả. Ông đã chọn đầu tư vào những cổ phiếu bị định giá thấp; và kiếm được hàng tỷ đô la khi sử dụng chiến lược này. Mặc dù vậy, chiến thắng của Warren Buffett không được các người dùng đi theo lý thuyết này ủng hộ. Họ nói rằng Warren Buffett đã chiến thắng thị trường là nhờ may mắn dựa trên quy luật xác suất chứ không phải do năng lực của chính ông. Đương nhiên, may mắn không đến quá nhiều lần; và không thể diễn ra một cách thường xuyên trong một thời gian dài và đúng như vậy.
Hiệu quả không rõ ràng
Tuy nhiên, đối với những người dùng đã tìm hiểu lý thuyết thị trường Forex một cách trung lập; lý thuyết này không hoàn toàn đúng nhưng cũng không hoàn toàn là sai. Đặc biệt, một số thị trường có thể hoạt động tốt hơn những thị trường khác. Và một số thị trường có thể hiệu quả hơn những thị trường khác. Một thị trường hiệu quả là thị trường mà mọi thông tin đều công khai rõ ràng và giá cổ phiếu thể hiện đúng giá trị thực của nó. Trong trường hợp này, người dùng có thể rất khó giao dịch. Vì tất cả những người tham gia thị trường đều có cùng ý tưởng và không người dùng nào có thể có được lợi thế lớn hơn những người dùng khác.
Trái với đó, các thị trường kém hiệu quả có sự bất cân xứng về thông tin do các nguồn thông tin không phải người dùng nào cũng có thể truy cập được. Thêm vào đó, có thể là do khả năng thanh khoản thấp, thiếu hụt người mua và người bán, hoặc chi phí giao dịch cao, tâm lý thị trường biến động,… Trên thực tế, điều này diễn ra rộng rãi hơn và thị trường ít nhiều hoạt động kém hiệu quả.
Cách áp dụng lý thuyết thị trường hiệu quả
Với các tính chất và đặc trưng của giả thuyết thị trường hiệu quả; có lẽ không có cách nào để một người dùng có thể đánh bại thị trường nếu nó thực sự hoạt động hiệu quả như lý thuyết. Cách duy nhất để người dùng kiếm được lợi nhuận lớn hơn là giao dịch với khả năng rủi ro cao hơn bằng cách tăng vốn hoặc đòn bẩy. Bằng cách này, người dùng phải chấp nhận mức độ rủi ro cao. Và nếu một giao dịch bị thua lỗ; họ không chỉ không kiếm được nhiều lợi nhuận hơn mà còn có thể bị lỗ nhiều hơn.
Tận dụng điểm kém hiệu quả của thị trường
Trái lại, trong các thị trường kém hiệu quả; người dùng linh hoạt lợi dụng những điểm kém hiệu quả này để nâng cao lợi thế của riêng họ. Những người dùng này có thể sử dụng các nguồn tài nguyên không phải ai cũng có thể truy cập được. Hoặc giá cổ phiếu của họ có thể không thể hiện chính xác giá trị thực của chúng. Bất cứ ai nhận thức được điều này sẽ có thêm lợi thế đầu tư riêng.
Về mặt lý thuyết, nếu một người dùng xác định và tận dụng sự kém hiệu quả của thị trường; họ sẽ khắc phục những điểm kém hiệu quả đó khi chúng xảy ra và khôi phục hiệu quả một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, một khi những điểm yếu này được bù đắp; những điểm yếu mới sẽ xuất hiện khi thị trường liên tục vận động và thông tin mới liên tục hình thành. Đây cũng có thể là lý do tại sao giả thuyết này hiếm khi đúng hoàn trên thị trường đầu tư thực.
Kiểm tra tính hiệu quả của thị trường
Do đó, cách tốt nhất mà người dùng có thể làm để đánh bại thị trường; và kiếm lợi nhuận là kiểm tra hiệu quả của thị trường. Việc này sẽ giúp người dùng nắm bắt thời điểm khi hiệu suất thị trường đang giảm sút. Để kiểm tra tính hiệu quả của thị trường; người dùng thường liên tục quan sát tính hình biến động của danh mục đầu tư của cá nhân. Thêm vào đó là những thông tin có thể tác động trực tiếp đến tài sản của họ.
Đặc biệt, người dùng phải ghi lại những điểm bất thường có thể tác động đến giá cổ phiếu; và có thể ngăn giá cổ phiếu thể hiện đúng giá trị của nó càng nhanh càng tốt. Bạn cũng có thể hiểu là người dùng cần cập nhật thông tin thị trường nhanh hơn những người dùng khác. Và họ cần biết những thông tin mà không phải người dùng nào cũng có thể biết được. Đương nhiên, điều này phụ thuộc vào kinh nghiệm thị trường của từng người dùng. Nó không phù hợp với những người dùng nghiệp dư hoặc người dùng cá nhân nhỏ lẻ.
Lời kết
Thông qua nội dung chia sẻ trên đây về lý thuyết thị trường hiệu quả, Sài Gòn Chứng Khoán hy vọng nó sẽ hữu ích và giúp bạn nắm được lý thuyết thị trường hiệu quả là gì, những đặc trưng và cách áp dụng giả thuyết thị trường hiệu quả vào hoạt động đầu tư chứng khoán của mình thật tốt và nhanh chóng thu được lợi nhuận.
Tổng hợp: saigonchungkhoan.com